KODOWANIE w przedszkolu – co to właściwie jest?
 

            Kodowanie, to przekazywanie informacji, tworzenie dla odbiorcy zrozumiałego przekazu, to instrukcja, która może być zapisana na wiele sposobów. Kodowanie to rodzaj szyfru, znany nadawcy i odbiorcy.

        Nauka podstaw kodowania w przedszkolach jest pewnego rodzaju nowością i często błędnie postrzega się ją jako coś trudnego, zarezerwowanego wyłącznie dla informatyków, a przynajmniej nauczycieli przedmiotów ścisłych, ale już na pewno nie dla nauczycieli przedszkola. To jeden ze stereotypów towarzyszących wprowadzaniu nauki kodowania do przedszkoli.
         Postęp technologiczny odgrywa coraz większe znaczenie w życiu każdego człowieka, również dzieci. Z jednej strony jesteśmy przerażeni z jaką  prędkością rozwija się technologia a drugiej strony chcemy więcej, ponieważ często nowatorskie rozwiązania ułatwiają nam życie. Z licznych obserwacji wynika, że od najmłodszych lat dzieci wiedzą jak poruszać się w cyfrowym świecie,  wykazują duże zainteresowanie komputerami, dlatego warto nauczyć je, jak mądrze z nich korzystać. Programowanie staje się umiejętnością, która pozwoli dzieciom na odnalezienie się w nowej rzeczywistości. Naukę programowania powinno się rozpocząć już od najmłodszych lat, kiedy to dziecko odznacza się największą ciekawością świata, jest spragnione odkrywania, zmieniania i budowania.

        Technologia cyfrowa zaliczona została do stałych komponentów edukacji. Czy chcemy, czy nie – wszyscy z niej korzystamy, tak samo jak wszyscy, duzi i mali, żyjemy w świecie pełnym kodów. Na przykład litery to kody językowe, cyfry – kody liczbowe, a nuty pozwalają kodować dźwięki.

        Oczywisty przykład kodowania stanowią znaki drogowe. Przed uzyskaniem prawa jazdy każdy kandydat na kierowcę musi się z nimi zapoznać. Na każdym znaku „zakodowana” jest konkretna informacja.
        Jeżeli kody i kodowanie to nasza codzienność, to zabawy przedszkolaków, które zawierają elementy kodowania, także należy uznać za naturalne. Kody odnajdziemy w każdym rodzaju aktywności dziecięcej.
Do najprostszych przykładów kodowania w przedszkolnej sali zalicza się m.in. segregowanie, klasyfikowanie czy porządkowanie, gdzie kod stanowi kryterium, zgodnie z którym dzieci wykonują wspomniane czynności (może to być np. kolor, wielkość, kształt).

        Kolejnym przykładem wykorzystywania kodów są gry planszowe, w których dzieci odbierają informację zakodowaną w postaci np. konkretnie oznakowanych pól „START” i „META” czy pól-wyzwań, na których postawiony pionek wymaga od małego gracza wykonania określonej czynności.

        Okres przedszkolny to czas kiedy kształtują się i rozwijają zdolności przydatne w dalszym życiu każdego człowieka. Dziecko nabywa wiele nowych umiejętności oraz rozwija swoje zainteresowania. Czynnościom tym towarzyszą procesy myślenia, takie jak: analiza, synteza, porównywanie, uogólnianie czy wnioskowanie. Dzięki nim dziecko poznaje otaczający go świat.

        Kodowanie i programowanie to nic innego jak ciekawe zajęcia, podczas których dzieci szukają rozwiązania w kreatywny sposób. Cele innowacji wynikają z potrzeby i chęci wychowania ludzi twórczych, umiejących poruszać się we współczesnym świecie. Nauka kodowania to rozwijanie algorytmicznego myślenia, zadaniowego podejścia do stawianych problemów, szukanie różnych możliwości i wybieranie tych najbardziej optymalnych. Poprzez naukę kodowania rozwijają się uniwersalne kompetencje, przydatne na każdym etapie życia.

W naszym przedszkolu do zabawy i nauki z dziećmi wykorzystujemy narzędzia do kodowania offline takie jak: mata do kodowania, krążki, kolorowe kubki, kolorowe kartki, klocki, i inne,  a także robot edukacyjny Ozobot.
 

Mata do kodowania

Mata to duża dwustronna plansza. Jedna strona to 9 kolorowych płaszczyzn, każda z nich podzielona jest na 9 mniejszych kwadratów, czyli mamy 81 kolorowych kwadracików. Druga strona to tradycyjna kratownica 10 na 10, czyli 100 kwadratów jednakowej wielkości. Dodatkowo do maty przyporządkowane są zestawy krążków z obrazkami oraz cyfry: od 1-9, a także klocki ruchu (to klocki do nauki podstaw programowania). Mamy tu strzałki, symbole obrotów, skoków, start i stop.

Wykorzystanie maty do kodowania.

Zajęcia z matą wspierają dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia, czyli przewidywania skutków czynności manipulacyjnych, klasyfikowanie obiektów, formułowanie uogólnień typu to do tego pasuje itp. I wszystko tu jest: segregowanie obiektów na różne możliwe sposoby, kolor, rodzaj, ilość, szukanie podobieństw i różnic.

        Zabawy z matą wspomagają rozwój intelektualny dzieci wraz z edukacją matematyczną: znajdziemy tutaj cyfry, liczmany, figury geometryczne, działania matematyczne, symetria, orientacja w przestrzeni, w schemacie własnego ciała, tworzenie zbiorów, porównywanie ilości, wielkości, kształtują gotowość do nauki czytania i pisania, a w szczególności: określanie kierunków na kartce papieru, rozumienie przez dziecko poleceń typu narysuj, kółko w lewym górnym rogu, uważne patrzenie (dziecko organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach, interesowanie się czytaniem i pisaniem, dysponowanie sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo – ruchową.
            Dla efektywnej realizacji procesu wychowawczego bardzo ważną cechę zabaw z elementami kodowania stanowi fakt, że trudności, które mogą pojawić się w ich trakcie, są przez dzieci traktowane raczej jako wyzwania, a nie jako problemy czy bariery. Ponieważ w trakcie zabaw z kodami dzieci koncentrują się na wyszukiwaniu rozwiązań (jednego lub wielu), wzrasta ich poczucie własnej wartości, czują się zauważane i doceniane, co w konsekwencji przyspiesza i czyni bardziej efektywnym proces przyswajania przez nie informacji i rozwoju nowych umiejętności.